ΟΙ ΛΕΞΙΚΤΟΝΟΙ

ΛΕΞΙΚΤΟΝΟΙ
Σκοτώνουν λέξεις. Εν αγνοία τους , βέβαια! Κι ακριβώς αυτό είναι το εγκλημά τους: αγνοούν πως είναι εγκληματίες. Αν το γνώριζαν δεν θα ήταν λεξιφονιάδες , θα ήταν λεξιπλάστες, λογοπαίχτες ή δεξιοτέχνες στη μετωνυμική γραφή και αλληγορία.
Τίποτα , όμως, απ᾽όλα αυτά! Οι άνθρωποι απλώς ...αγνοούν!
Αγνοούν ποιο είναι το σημαινόμενο αλλά τους αρέσει το σημαίνον. Τους γοητεύει και τους παρασύρει. Τους διασύρει και τους φαιδροποιεί. Έτσι είναι: η γοητεία έχει θύματα και η ομορφιά έχει το κόστος της.
Ας γίνω , όμως, σαφέστερος!
Βλέπει κάποιος ή ακούει τη φράση: Εξ απαλών ονύχων!!!!! ...ε; Ωραία και σπάνια φράση! Μη μου πείτε;
Σκέφτεται, λοιπόν, ...ο ΚΑΠΟΙΟΣ:
- Χμ, φίνα φράση! Θα τη χρησιμοποιώ κι εγώ και θα κάνω τους συνομιλιτές μου ή τους αναγνώστες μου να τρίβουν τα μάτια τους από θαυμασμό.

Αμ᾽έπος, αμ᾽ έργον! Με τη πρώτη ευκαιρία το πετάει το ¨μούσμουλο¨ ...ο ΚΑΠΟΙΟΣ:

-...το όλο πρόβλημα δεν εξετάστηκε σε βάθος, αλλά...μόνο εξ απαλών ονύχων!

Χμ,...έχει την εντύπωση πως είπε: ....το πρόβλημα εξετάστηκε επιδερμικά, επιφανειακά, ...ή ξώπετσα! Δηλαδή τελείως επιπόλαια!

Στην πραγματικότητα όμως είπε: ...το όλο πρόβλημα δεν εξετάστηκε σε βάθος, αλλά...μόνο εκ γενετής, ... από τότε , δηλαδή, που τα νύχια ήταν ακόμα απαλά, .... με άλλα λόγια, από κούνια!
Κι όμως, όλοι όσους άκουσα μέχρι σήμερα να το λένε ή να το γράφουν, κανένας τους δεν το είπε με τη σημασία αυτή. Όλοι εννοούσαν τη σημασία: επιδερμικά! ...άλλωστε (στην περίπτωση) αυτή η σημασία ταίριαζε! ...όχι, όμως, και η φράση!

Ας βάλουμε , όμως, τα πράγματα στη σωστή θέση, διότι νομίζω σας μπέρδεψα.

Το σημαίνον είναι αυτό που γράφεται ή ακούγεται: Εξ απαλών ονύχων, ας πούμε!
Το σημαινόμενο είναι....η σημασία: Από τότε που τα νύχια ήταν απαλά.

Κάθε σημαίνον έχει ένα σημαινόμενο για κάθε συγκεκριμένη επικοινωνιακή περίπτωση. Το λέμε αυτό, διότι υπάρχει και η μεταφορά, η παρομοίωση, η συνεκδοχή κι άλλα σχήματα λόγου που μας επιτρέπουν να εμπλουτίζουμε το λόγο και να τον καθιστούμε ενδιαφέροντα κι εντυπωσιακό αλλά χωρίς να καταργούμε βίαια τις σημασίες των λέξεων. Δεν καταργούμε! Μεταμφιέζουμε.

Λέμε, ας πούμε: Έγινε πίτα από το πιοτό! Στην περίπτωση αυτή δεν καταργούμε τη σημασία της λέξης: ¨πίτα¨, αλλά τη δανειζόμαστε για να χαρακτηρίσουμε εμφατικά μια κατάσταση : τη μέθη.

Στην περίπτωση αυτή ο ομιλητής δεν αγνοεί τη σημασία της λέξης. Τη γνωρίζει αλλά συνειδητά χρησιμοποιεί τη λέξη (το σημαίνον) με άλλη σημασία, δηλαδή της μέθης ( σημαινόμενο).

Οι ΛΕΞΙΚΤΟΝΟΙ δεν γνωρίζουν! ...απλώς νομίζουν!
Νομίζουν ότι ...¨ποιητική αδεία¨ δικαιούνται να λένε ό,τι θέλουν διότι ....αυτοί το ¨κατέχουν το θέμα¨ κι αποκλείεται να κάνουν λάθος!

Έτσι, κάποιος που θέλει να πει πως τα ...νεφελώματα είναι ασταθή, γράφει: έωλα νεφελώματα!
Αν τα νεφελώματα είναι αστήρικτα, ασταθή, στον αέρα, αιωρούμενα και ευμετάβλητα ...είναι αίολα!
Αν είναι έωλα,... είναι μπαγιάτικα!
Η λέξη μπαγιάτικος είναι τουρκικής προέλευσης. Στα ελληνικά θα μπορούσαμε να χρησιμοποιούμε, σε λόγιες τουλάχιστον εκφράσεις, (γιατί όχι και στην καθημερινότητα) τη λέξη : έωλος!
Δεν γίνεται, όμως! Διότι απλούστατα η λέξη έπαψε να ισχύει με αυτή τη σημασία. Δεν υπάρχει! Τη σκότωσαν κάποιοι δοκησιφιλολογούντες οιηματίες λεξικτόνοι!

Tερατώδης οιηματίας δοκησιφιλόλογος ....!

 Δημιουργία στον υπολογιστή του Αντώνη Γιάγκου